Horor filmovi

Ves Krejven (Wes Craven):

Ves Krejven je takodje započeo svoju karijeru nasilnim horor filmovima 70-ih, nisko-budžetnim uzbudljivim filmom Last House on the Left (1972) (rimejkom filma Ingmara Bergmana (Ingmar Bergman) The Virgin Spring (1960)) i filmom The Hills Have Eyes (1977) – o brutalnim, pustinjskim seljačkim mutiranim kanibalima koji proganjaju porodicu u divljini. Njegova dva najčuvenija filma bili su tinejdžerski slasheri koji su podstakli iznenadni pljusak imitacija i nastavaka:

·         A Nightmare on Elm Street (1984) u kom se pojavljuje Fredi Kruger (Freddy Krueger) (glumi ga Robert Englund), reinkarnacija dečjeg zlostavljača i serijskog ubice sa čuvenom rukavicom sa sečivima na prstima i spaljenom facom

·         iznenadjujući horor hit Scream (1996) koji je pomogao da se okrepe filmovi tog žanra krajem 90-ih, sa koljačem obučenim u kostim Smrti, film je preporodio slasher filmove narednih godina

Veliki uspeh filma “Scream” doveo je i do nastavaka iz 1997. i 2000. godine – ponovo sa Niv Kembel (Neve Campbell) u ulozi terorisane tinejdžerke i sa nekoliko preostalih likova iz prethodnih verzija (Courteney Cox Arquette i David Arquette).

Uspeh tog filma bio je doteran njegovom režijom nastavka Wes Craven's New Nightmare (1994), sedmog filma u serijalu, sa zvezdom iz prvog dela Heder Langenkamp (Heather Langenkamp), Krejvenom lično i Englundom i svi su glumili sebe.

Filmom Red Eye (2005), njegovim 20-im filmom, Krejven je dodao svom horor repertoaru ovaj psihološki triler smešten na noćni let za Majami, sa Rejčel Mekadams (Rachel McAdams) u ulozi prestravljene putnice Lize Rajsert koju otima stranac-putnik Džekson Ripner (Cillian Murphy).

Bleksploatacioni horor filmovi:

Prvi takozvani bleksploatacioni filmovi (sa dominirajućim Afro-Američkim glumcima, muzikom i temama) bio je kontroverzni nezavisni film Melvina Van Piblsa (Melvin Van Peebles) Sweet Sweetback's Baadasssss Song (1971).

Film je pokrenuo celu seriju sličnih filmova o privatnim detektivima crncima i krtom urbanom životu. Kako je pokret napredovao, stopio se sa horor žanrom (i drugim žanrovima takodje, kao napr. sa naučnom fantastikom), i producirani su smešani hibridni filmovi sa bleksploatacionim sadržajem, često parodirajući naslove poznatih horor filmova iz prošlosti:

·         Viljem Krejnov (William Crain) film Blacula (1972) – sa Viljemom Maršalom (William Marshall) kao prokletim afričkim princem u naslovnoj ulozi koji teroriše Los Andjeles;

i njegovim nastavkom Scream, Blacula, Scream! (1973)

·         The Thing with Two Heads (1972), kempi horor-komedija i kultni klasik o belom ludom naučniku i rasisti (Ray Milland) čija glava treba da se nakalemi na telo ogromnog crnca (Rosie Grier)

·         naučno-fantastična kriminalistička fantazija Top of the Heap (1972) – o ludom mladom prestoničkom policajcu crncu koji fantazira o tome da bude prvi čovek na mesecu

·         očigledno bezvredna imitacija Frankenštajna u režiji Viljema Livija (William Levey) Blackenstein (1973)

·         Bil Ganov (Bill Gunn) film Vampires of Harlem (1973), aka Ganja & Hess

·         Voodoo Black Exorcist (1973, Sp.) aka Vudu sangriento

·         film Viljema Girdlera (William Girdler) Abby (1974) (bleksploataciona verzija filma The Exorcist (1973)

·         kung-fu akcioni film Black Belt Jones (1974)

·         Black Werewolf/The Beast Must Die (1974)

·         zombie film The House on Skull Mountain (1974)

·         kontroverzni animirani film Ralfa Bakšija (Ralph Bakshi) Coonskin (1975)

·         Dr. Black, Mr. Hyde (1976)

·         Abar, the First Black Superman (1977)

·         The Six Thousand Dollar Nigger (1980)

Kasniji bleksploatacioni filmovi 90-ih imali su uglavnom horor teme kao Def by Temptation (1990), Candyman (1992) i njegov nastavak Candyman: Farewell to the Flesh (1995), vestern Posse (1993), Tales from the Hood (1995) (antologija od 4 priče), Vampire in Brooklyn (1995) (sa Edijem Marfijem (Eddie Murphy)) i Bones (2001) sa reperom Snoop Dogg-om u glavnoj ulozi.

Horor filmovi 80-ih i 90-ih:

Mnogi od još uspešnijih horor filmova izrodili su lošije, nisko-budžetne, bolesne slashere, tzv. ‘schlock’ ili ‘splatter’ filmove 80-ih (i 90-ih) godina. Većina ovih nastavaka ili imitacija bili su eksploatacioni i prikazivali su šokantno, krvavo nasilje, slikoviti horor, ‘ugrožene tinejdžere’, kompjuterski napravljene specijalne efekte i šminku i obično ubitačnog muškog psihopatu koji je pričinio progresivni lanac groznih ubistava u kojima su žrtve žene (gde je brutalno ubijanje-klanje-sečenje metaforička zamena za silovanje). Mnogi od ovih filmova govorili su o osvetoljubivom ubici motivisanom nekim prošlim zločinom ili seksualnom perverzijom.

Friday the 13th (1980) prvi od najprepoznatljivijih horor serijala – sa zapanjujućim brojem nastavaka (deset), inspirisan je mnogim originalnim filmovima iz 70-ih (kao što je odlučujući slasher-krvavi film režisera Maria Bave (Mario Bava) A Bay of Blood (1971, It.) – sa oznakom R) sa pričom o terorisanim savetnicima u tinejdžerskom kampu.

Takodje je inspirisao TV serije i nekoliko parodija. Džejson (Jason), kao i psihopata Fredi Kruger pre njega u serijalu filmova Nightmare on Elm Street, postao je poznato ime.

·         Friday the 13th (1980)

·         Friday the 13th, Part 2 (1981)

·         Friday the 13th, Part 3 (1982)

·         Friday the 13th - The Final Chapter (1984)

·         Friday the 13th Part V: A New Beginning (1985)

·         Friday the 13th Part VI: Jason Lives (1986)

·         Friday the 13th Part VII: The New Blood (1988)

·         Friday the 13th Part VIII: Jason Takes Manhattan (1989)

·         Jason Goes to Hell: The Final Friday (1993)

·         Jason X (2002)

·         Freddy vs. Jason (2003)

Child's Play (1988) je bio prvi iz serijala filmova o bistrom, crvenokosom lutku Čakiju (Chucky) koji je opsednut duhom i glasom zlog i besnog serijskog ubice Čarlsa Lija Reja (Charles Lee Ray koga glumi Brad Dourif) – lutak je terorisao dečaka i njegovu porodicu.

Pratila su ga dva srodna nastavka iz 1990. i 1991. kao i film Bride of Chucky (1998) koji je u priču uveo ženskog serijskog ubicu lutku Tifani (glas je pozajmila Dženifer Tili (Jennifer Tilly) da bi ulio elemente crne komedije).

Peti deo, Seed of Chucky (2004), režirao je scenarista serijala Don Mancini, i bio se još više odnosio na horor-crnu komediju i parodiju slično filmu Scream (1996), uključujući brojne šale (polno zbunjeno dete Čakija i Tifani nazvano je Glen-Glenda aludirajući na film Eda Vuda; i Dženifer Tili igrala je sebe, praveći aluzije na njenu lezbijsku ulogu u filmu Bound (1996) sa Djinom Geršon (Gina Gershon) itd.)

Autor fantazije H.P. Lovkraft (H.P. Lovecraft) i njegove horor priče:

Stjuart Gordonova (Stuart Gordon) krvava, kultna komedija o ponovo oživljenim mrtvacima Re-Animator (1984) – bila je bazirana na zbirci priča H.P. Lovkrafta Herbert West — Reanimator.

Uvrnuti film pratili su naknadni nastavci, u kojima je takodje glumio Džefri Kombs (Jeffrey Combs) u ulozi ludog doktora Herberta Vesta:

·         The Bride of Animator (1990), režija: Brajan Juzna (Brian Yuzna)

·         Beyond Re-Animator (2003), režija: Brajan Juzna (Brian Yuzna)

Još jedna Lovkraftova kratka priča From Beyond, bila je osnova za još jednu saradnju Gordona i Juzne prikladno nazvanu From Beyond (1986) – sa reklamnom rečenicom "Ljudi su tako lak plen", ponovo sa veteranima Džefrijem Kombsom i Barbarom Krempton (Barbara Crampton).

Mnogi filmovi su bili zasnovani ili inspirisani Lovkraftovim pričama, kao sledeći:

·         The Haunted Palace (1963) – po priči The Case of Charles Dexter Ward, koji je režirao Rodžer Kormen (Roger Corman) – jedan od njegovih “Po” filmova; doživeo rimejk 1991. godine

·         Die, Monster, Die! (1965, UK), aka Monster of Terror – po priči The Colour Out of Space; rimejk snimljen 1987. godine

·         The Shuttered Room (1967, UK) - aka Blood Island – po priči The Shuttered Room

·         The Crimson Cult (1968, UK), aka Curse of the Crimson Altar i The Crimson Altar – zasnovan na priči The Dreams in the Witch-House; sa jednim od poslednjih pojavljivanja Borisa Karlofa

·         The Dunwich Horror (1970) – po Lovkraftovom delu The Dunwich Horror; film je producirao Rodžer Kormen

·         The Curse (1987) – adaptacija po priči The Colour Out of Space

·         The Unnamable (1988) – po istoimenom delu

·         The Resurrected (1991) – po priči The Case of Charles Dexter Ward

·         The Unnamable II: The Statement of Randolph Carter (1992) – po delu The Statement of Randolph Carter

·         Necronomicon (1993) – trostruka antologija, zasnovana na pričama The Rats in the Walls, Cool Air i The Whisperer in the Darkness; Nekronomikon se takodje pominje u filmskoj trilogiji “Evil Dead” Sema Raimija (Sam Raimi): The Evil Dead (1983), Evil Dead II: Dead by Dawn (1987) i Army of Darkness (1993)

·         In the Mouth of Madness (1994) – u režiji Džona Karpentera; sa Lovkraftovim temama

·         Lurking Fear (1994) – labavo baziran na istoimenoj priči

·         Dagon (2001, Sp.) – zasnovan na dve priče Dagon i The Shadow Over Innsmouth

Horor nastavci:

U mnogim slučajevima, nastavci popularnih naslova bili su snimani da bi se zaradilo na uspehu originala: napr. svi ti filmovi izbacili su brojne nastavke, pomenućemo: Halloween, Poltergeist, The Exorcist, It's Alive, A Nightmare on Elm Street, The Howling, Hellraiser, Darkman, Chucky i Scream. Evo još primera nekvalitetnijih (ili ponekad imitatorskih, neinventivnih) horor filmova s početka 80-ih: Mother's Day (1980), Motel Hell (1980), Prom Night (1980), He Knows You're Alone (1981), I Spit On Your Grave (1981), My Bloody Valentine (1981), parodija Student Bodies (1981) i Sorority House Massacre (1986).

Sem Raimi (Sam Raimi):

Scenarista i režiser Sem Raimi snimio je neke od najbujnijih, domišljate, stripovske, neslane parodije sa horor temama uvek sa Brusom Kempbelom (Bruce Campbell) u ulozi jednog protagoniste sa jednom rukom naoružanom motornom testerom. Nisko-budžetni serijal počeo je sa filmom The Evil Dead (1983) o kolibi opsednutoj zlim duhovima.

Pratili su ga Evil Dead 2: Dead by Dawn (1987) i Army of Darkness (1992).

Raimijev najmainstream film Darkman (1990) ujedinio je elemente gotskog horora i karaktere (Nevidljivi čovek, Vukodlak i Fantom iz Opere) sa Lajam Nisonom (Liam Neeson) u ulozi izmučenog, osvetoljubivog i izobličenog naučnika Pejtona Vestlejka – Darkmana (Payton Westlake).

On je još režirao veliki bioskopski hit Spider-Man (2002) sa super-herojem iz stripa Spajdermenom (Spider-Man/Peter Parker) (igrao ga je Tobey Maguire) koji se bori sa svojim zlim neprijateljem Zelenim Goblinom (Green Goblin/Norman Osborn) koga je glumio Viljem Defo (Willem Dafoe). I Raimijev režiserski nastavak bio je jednako uspešan i kod kritičara i kod publike Spider-Man 2 (2004) sa zločincem doktorom Oktopusom (Dr. Octopus) koga je glumio Alfred Molina. 2007. Raimi je režirao i treći deo, Spider-Man 3.

Nastaviće se...

Napomena:

Ovaj sjajan tekst koji pruža detaljan uvod u istorijat snimanja horor filmova pronašao sam na sajtu www.filmsite.org i predstaviću ga u više delova. Ovaj opširan tekst sam sam preveo sa engleskog tako da je moguće da ima i nekih grešaka

Režija: Tod Browning

Scenario: Clarence Aaron 'Tod' Robbins

Uloge:

Wallace Ford ……………………………. Phroso

Leila Hyams …………………………….. Venus

Olga Baclanova …………………………. Cleopatra

Roscoe Ates …………………………….. Roscoe

Henry Victor ……………………………. Hercules

Harry Earles …………………………….. Hans

Daisy Earles …………………………….. Frieda

Rose Dione ……………………………… Madame Tetrallini

Daisy Hilton …………………………….. Siamese Twin

Violet Hilton ……………………………. Siamese Twin

Schlitze …………………………………. Himself

Josephine Joseph ……………………….. Half-Woman, Half-Man

Johnny Eck ……………………………… Half Boy

Frances O’Connor ………………………. Armless Girl

Peter Robinson ………………………….. Human Skeleton

Olga Roderick …………………………… Bearded Lady

Koo Koo ………………………………… Herself

Prince Randian …………………………… The Living Torso

Martha Morris ……………………………. Armless Girl

Elvira Snow ……………………………… Pinhead as Zip

Jenny Lee Snow …………………………. Pinhead as Pip

Elizabeth Green …………………………. Bird Girl

Angelo Rossito ………………………….. Angeleno

Edward Brophy …………………………. Rollo Brother

Matt McHugh …………………………… Rollo Brother 

Radnja:

U cirkus, gde su najveće atrakcije deformisani ljudi, predivna trapezistkinja Kleopatra je ljubavnica snažnog Herkulesa. Ona glumi da je zaintersovana za nemačkog kepeca Hansa koji je zaljubljen u nju, da bi pozajmljivala novac od njega i dobijala skupe poklone koje joj poklanja. Kada ljubomorna Nemica Frida, takodje kepec, koja voli Hansa zatraži od Kleopatre da poštedi Hansa od velike prevare, ona slučajno obelodanjuje da je on naslednik velikog bogatstva. Kleopatra odlučuje da se uda za Hansa da bi ga otrovala i dobila njegovo nasledstvo. Na svadbi, Kleopatra otvoreno flertuje sa Herkulesom i ismeva cirkuske nakaze. Kada veoma bolesnog Hansa spašava lekar koji mu govori da je bio okrutno otrovan, ostale nakaze njuškaju po Hansovoj prikolici i otkrivaju šta Kleopatra radi sa njim. U olujnoj noći, sve nakaze se udružuju i pretvaraju Kleopatru u jednu od njih - imbecilnu kreštavu nakazu ‘Ženu pticu’: odsecaju joj jezik, jedno oko izdubljuju i izdelju noge. Iako to nije prikazano na DVD komercijalnoj alternativnoj verziji, u originalnoj radnji Herkulesa nakaze kastriraju i on postaje pevač i to sopran.

Film ‘Freaks’ počeo je da se snima u oktobru 1931. godine i završen je u decembru. Pratila su ga nesrećna testiranja u januaru 1932. godine (naime, jedna žena je zapretila tužbom MGM-u, tvrdeći da je film doveo do njenog pobačaja), pa je studio isekao film od originalnih 90 minuta na jedva više od sat vremena. Mnoge sekvence kada nakaze napadaju Kleopatru dok leži ispod drveta su uklonjene, pošto su mnoge bile smešne i većina filmskog originalnog epiloga. Dodat je novi prolog koji je izveo karnevalski najavljivač, pošto je novi epilog obuhvatio pomirenje malenih ljubavnika.

Moj osvrt:

Bio sam prijatno iznenadjen kada sam sinoć, čekajući početak prenosa Superbowla, na kablovskoj, tačnije kanalu TCM uhvatio ovaj film, jer sam ga u poslednje vreme tražio na razne načine ali su mi se svi nažalost izjalovili. Film spada u klasike horor žanra, jedan od filmova utemeljivača i o njemu ste mogli nešto da pročitate u članku ‘Horor filmovi – istorijat, V deo’ (podsetnik).

Odmah da se razumemo, po današnjim standardima, ‘Freaks’ se ne može svrstati u horor, što me je užasnulo kad sam shvatio šta je nekada plašilo ljude i koliko su današnji horor filmovi postali brutalniji i suroviji. Ipak, odredjena doza gnušanja i gadosti postoji jer se u filmu pojavljuju istinite nakaze – ljudi različitih deformiteta. Takodje, završne scene kada nakaze napadaju Herkulesa deluju strašno, upravo zbog svih deformacija. Ono što ovom filmu daje značaj je prikaz unutrašnje i spoljašnje lepote, tačnije poentiranje da normalni ljudi u ovom cirkusu (trapezistkinja i čovek-snagator) predstavljaju moralne nakaze iako imaju spoljašnju lepotu.

Nažalost, kao što sam napisao o radnji filma, ova verzija koju sam pogledao je cenzurisana, nema delova o kastriranju Herkulesa niti prikaza pretvaranja pohlepne lepotice u ‘Ženu pticu’ (čak je to ispalo jako bez veze, jer posle napada nakaza na Herkulesa, sledi scena na kojoj je nekada lepa trapezistkinja već pretvorena u nakazu).

Ocena:

Režija: Rob Zombie

Scenario: Rob Zombie

Uloge:

Sid Haig .................................................. Captain Spaulding

Bill Moseley ........................................... Otis Drftwood

Sheri Moon Zombie .............................. Baby Firefly

Karen Black ………………………….. Mother Firefly

Chris Hardwick ……………………… Jerry Goldsmith

Erin Daniels ………………………….. Denise Willis

Jennifer Jostyn ………………………. Mary Knowles

Rainn Wilson …………………………. Bill Hudley

Walton Goggins ………………………. Deputy Steve Naish

Tom Towles …………………………… Lieutenant George Wydell

Matthew McGrory …………………… Tiny Firefly

Robert Allen Mukes …………………. Rufus ‘R.J.’ Firefly Jr.

Dennis Fimple ………………………… Grandpa Hugo Firefly

Radnja:
Jerry, Bill, Mary i Denise su dva para na putu u nadi da će napisati knjigu o atrakcijama uz stranu puta na koje nailaze. Kada četvorka sretne kapetana Spoldinga, on im ispriča legendu o doktoru Satani.

Captain Spaulding 

Kada se četvorka uputi u potragu za drvetom na koje je obešen doktor Satana, pokupe autostoperku Baby. Pošto im se auto pokvari, Baby ih poziva u njenu kuću.

Tu dva para upoznaju porodicu Firefly, ubilački klan bizarnih ljudi. Kako porodica napada parove koji ništa ne sumnjaju, Jerry i njegovi prijatelji pokušavaju da prežive kuću 1000 leševa i njene mračne tajne.

Mother Firefly 

Tiny Firefly
Moj osvrt:

Film ‘House of 1000 corpses’ je izazvao dvostruki efekat kod mene. Do samog kraja je odličan, veoma nasilan i brutalan, sa zaista opičenim i bizarnim likovima, ambijent je fantastičan, medjutim dolazi do malo čudnog raspleta što ostavlja neka pitanja bez odgovora (naravno ostaviću vam da sami otkrijete šta to nije toliko jasno). Tako da sam tim raspletom ipak doživeo odredjeni pad uzbudjenja kojim je film obilovao do tad. Priča o svirepoj, surovoj, bizarnoj i ludoj porodici je odlično ispričana, a radnju prati i zanimljiv soundtrack (iako nisam ljubitelj rock muzike).

Smrtonosna i neodoljiva Baby Firefly 

Žrtve su pravi štreberi, i dve devojke posebno iritiraju, dok su članovi manijakalne porodice živopisni a svakako najupečatljiviji su deformisani i jezivo odvratni Tiny (zanimljiva igra reči, tiny = majušan ), istovremeno simpatični i odvratni klovn Captain Spaulding i naravno, miljenica muškog dela publike Baby (u ovom film je glumi Sheri Moon, dok u nastavku ‘The devil’s rejects’ svom prezimenu je dodala prezime Zombie, ccc nepotizam na delu ).

Dr Satana na delu 

U svakom slučaju film je energičan, uzbudljiv i napet, režija je sjajna, tako da mogu da kažem da ga obavezno pogledate (a ujedno i da prokomentarišemo zajedno neka sporna pitanja).

Ocena: